czyli by
  • Kłopotliwy Murzyn

    16.12.2020
    31.01.2017

    Wprawdzie bardzo stary nie jestem (nieco ponad 30 lat), więc może zabrzmieć to trochę dziwnie, ale w czasach mojej młodości nie było niczego złego w określeniu Murzyn. Obecnie poprawność polityczna każe mówić Afroamerykanin lub osoba czarnoskóra, a Murzyn stał się określeniem obraźliwym.

    Proszę wyjaśnić genezę Murzyna, a także dlaczego obecnie to określenie jest „na cenzurowanym”, z czego wynika ta zmiana jego postrzegania.

  • Lapończycy czy Samowie?
    11.05.2005
    11.05.2005
    Piszę pracę magisterską dotyczącą Samów, czyli Lapończyków. W Słowniku języka polskiego odnalazłam słowo Lapończyk, nie ma natomiast wyrazu Sam. Jednak członkowie tej grupy etnicznej uważają określenie Lapp za obraźliwe i domagają się używania nazwy Sami. Większość badaczy przychyla się do tej prośby i np. w całej literaturze angielskojęzycznej w ostatnich latach zamiast wyrazu Lapp pojawia się Sami. Co myślą Państwo o takich słowach jak Sam, Samowie, samski?
  • słowny zapis mowy
    24.11.2010
    24.11.2010
    Mam pytanie o interpunkcję w takich zwrotach, jak: „Służył w marines w 67”, „To było w 99, gdy (…)” (cyfry oznaczają dany rok). Czy powinniśmy napisać: w '67 czy w 67.? Gdy piszemy np. Grudzień '70, to nie mamy tu liczebnika porządkowego, tak że jest to inna sytuacja. Z drugiej strony kropka po dacie też nie wygląda dobrze. Czy jest na to złoty środek? Zależy mi na tym, by zachować wierność wypowiedzi i nie podawać pełnej daty (czyli np. 1967) ani nie posługiwać się zapisem słownym.
  • Sporne zapisy w dyktandzie
    5.06.2019
    5.06.2019
    Dzień dobry! Bardzo proszę (najlepiej p. prof. Kłosińską, która była członkinią jury w Dyktandzie Warszawskim) o wyjaśnienie dotyczące fragmentów:
    1. …wykoncypować, gdzieżby to umieścić… (dlaczego nie gdzież by?),
    2. Syreni Gród (dlaczego nie syreni gród, skoro w WSO jest gród Kraka, gród Kopernika i gród Neptuna?),
    3. niecała (dlaczego nie nie cała?),
    4. wspólnota europejska (dlaczego nie duże litery, skoro mowa o kontekście instytucjonalnym?)

    Pozdrawiam, A. Buczkowska
  • Tako rzecze Zaratustra

    4.03.2012
    4.03.2012

    Moje zainteresowanie wzbudził czasownik rzec. Niektóre źródła poprawnościowe podają, iż nie tworzy on form czasu teraźniejszego. Czy zatem rzecze użyte w tytule Tako rzecze Zaratustra jest formą czasu przyszłego (rzeknie, powie, będzie mówił)? W oryginale występuje sprach, czyli czas przeszły dokonany.

    Pozdrawiam i dziękuję serdecznie za tę i wszystkie odpowiedzi.

  • Blik

    17.03.2022
    2.10.2021

    Dzień dobry,

    która forma jest poprawna: płatność BLIK-iem czy płatność BLIKIEM?


    Z wyrazami szacunku

    Agnieszka

  • Deptam czy depczę?

    4.06.2020
    4.06.2020

    Chodzi o formy typu deptam. W 2005 r. p. Artur Czesak napisał, że „warto by dokonać analizy nasuwających wątpliwości czasowników i być może normę zliberalizować” https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Plukasz-Plucze;6414.html.

    Minęło 15 lat. Czy coś się w tym temacie dzieje? Czy ktoś analizuje, liberalizuje? W jakim trybie i kiedy takie decyzje normatywne są podejmowane?

    Od czterech lat deptam jest w Wiktionary https://pl.wiktionary.org/wiki/depta%C4%87 i w Słowniku gramatycznym języka polskiego http://sgjp.pl/leksemy/#255636

  • Do biblioteki przyszło 30 Biblii; Karol rozdał całej klasie Makbety
    19.10.2017
    19.10.2017
    Mam pytanie w związku z wielką/małą literą w takich zdaniach jak: Do biblioteki przyszło 30 Biblii/biblii, Karol rozdał całej klasie Makbety/makbety. Z jednej strony mamy regułę [62], którą można by rozszerzyć na takie przypadki jak wyżej. Z drugiej tutaj makbet = egzemplarz „Makbeta”. Można by więc argumentować, że zasada [122] przemawia za małą literą. Ciekaw jestem Państwa opinii. Wiem, że poruszałem już podobny temat (Tytusy i Kangury), tu jednak chodzi o coś nieco innego.

    Czytelnik
  • dziecko przygotowujące się do przyjęcia Pierwszej Komunii Świętej

    20.04.2023
    20.04.2023

    Dzień dobry,

    pracuję nad tekstem dotyczącym nazwania jednym słowem dziecka, które dostąpi Pierwszej Komunii Świętej. Na Państwa stronie znajduje się wyjaśnienie sprzed ponad 10 lat. Czy mogłabym prosić o obecne stanowisko poradni w tej sprawie? Będę wdzięczna o szybką odpowiedź, pozdrawiam!

    Paula Dąbrowska

  • interagować

    29.12.2023
    29.12.2023

    Dzień dobry, spotkałam się w paru publikacjach z czasownikiem "interagować" (w znaczeniu „A interaguje z B” = „A i B wzajemnie na siebie oddziałują”). Czy taki czasownik jest poprawnie utworzony? Interesuje mnie również pochodzenie; w słownikach łacińskich nie znajduję „interagō”, od którego polski wyraz mógłby powstać.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego